Bu “Parlayan Tuval” ile Micro:bit’in 5 × 5 LED matrisi sıradan bir ekrandan çıkıp “ışık damgasına” dönüşüyor. Her LED patlaması fosforlu kâğıtta birkaç saniye kalıcı iz bırakıyor; çocuğunuz tahtayı salladığında yepyeni bir desen oluşuyor. Böylece:
- Enerji aktarımı (LED ışığı → fosfor yüzeyi)
- Kalıcılık & Sönüm (ışığın yavaşça kaybolması)
- Rastgelelik & kod mantığıalt metnini
gibi kavramları tek projede, düşük maliyet ve sıfır lehimle keşfediyoruz.
Gerekli Malzemeler
| Adet | Malzeme | Not |
|---|---|---|
| 1 | Micro:bit (V1 veya V2) | USB kablo dâhil |
| 1 | AAA pil kutusu (2‑3 pil) | Taşınabilirlik için |
| 1 | A5 fosforlu kâğıt | Karanlıkta parlayan neon yeşil |
| 1 | A5 şeffaf PET levha (0,5 mm) | Eski klasör kapağı olur |
| 1 | Karton çerçeve (A5 açıklık) | Hazır veya ev yapımı |
| – | Çift taraflı bant & normal bant | Montaj |
| – | Makas / maket bıçağı, cetvel | Kesim ^ |
| – | İsteğe bağlı renkli washi bant | Kenar dekoru |
Adım Adım Yapım Kılavuzu
1. Fosforlu Katmanı Hazırla (5 dk)
- Fosforlu kâğıdı A5 boyutunda kesin.
- Şeffaf PET levhayı aynı boyda kesin; fosforlu kâğıdın üstüne çift taraflı bantla yapıştırın. PET, Micro:bit LED’lerinden gelen sıcaklığı dağıtır ve kâğıdı korur.
2. Çerçeveyi Oluştur (10 dk)
- Hazır karton çerçeveniz varsa fosfor‑PET katmanını yerleştirin.
- Kendiniz yapacaksanız: 18 × 24 cm kartona 14 × 21 cm pencere açın; arka tarafa fosforlu katmanı bantlayın. Kenarlarını washi bantla renklendirin.
3. Micro:bit’i Monte Et (5 dk)
- Micro:bit’i, LED yüzü fosforlu kâğıda tam değecek şekilde çerçevenin arkasına yerleştirin.
- Çift taraflı bant veya cırt kelepçe kullanın; çerçevenin düşey/yalayığa göre ayarını yapın.
- Pil kutusunu da arkada sabitleyin.
4. Kodu Yükle (15 dk)
MakeCode → “Yeni Proje” → JavaScript görünümüne geçin ve aktarın:
function yeniDesen() {
basic.clearScreen()
for (let i = 0; i < 5; i++) {
let x = randint(0, 4)
let y = randint(0, 4)
led.plot(x, y)
}
}
input.onGesture(Gesture.Shake, function () {
yeniDesen()
})
basic.forever(function () {
// LED'ler saniyede bir kez kısa flaş yapar
basic.pause(1000)
basic.toggleLed(2, 2) // ortadaki LED halka atar
})
// Başlangıç deseni
yeniDesen()* Nasıl Çalışır?
- Başlangıçta ve her sallama hareketinde rastgele 5 LED yanar.
- LED flaşları fosforlu yüzeyi “şarj” eder; desen 5‑10 sn içinde yavaşça sönükleşir.
5. Test & Ayar (10 dk)
- Odayı loş hâle getirin.
- İlk flaşta LED deseni fosforlu kâğıtta belirip yavaşça solar.
- Tahtayı sallayın; yeni “yıldız haritası” oluşur.
- Eğer desen silikse çerçeveyi duvardan 30 cm uzakta tutun, LED parlaklığını led.setBrightness(255) ile artırın.
6. Dekorasyon ve Kullanim (5 dk)
- Çerçeve kenarlarını glow‑in‑the‑dark boya veya sticker’larla süsleyin.
- Oda ışıkları kapalıyken etkileşimi video çekin; yavaş çekim ilginç sonuç verir.
Çalışma Prensibi
LED ışığı, fosfor yüzeydeki pigmentleri kısa süreliğine enerji seviyesine iter. Işık kaynağı kalksa bile pigmentler enerjiyi foton olarak geri salar; biz buna fosforesans diyoruz. Mikro düzeyde “şarj‑deşarj” döngüsünü canlı izlemek, çocuklara enerji depolama ve ışıma kavramlarını sezdirir.
Geliştirme Fikirleri
- Zamanlayıcı Modu: Shake yerine A düğmesi → rastgele desen, B düğmesi → zamanı gösteren nokta saat.
- Renkli Fosfor Levha: RGB LED şerit (9–12 V) ekleyip farklı renk “damgaları” üret.
- Veri Günlüğü: Her rastgele koordinatı serbest EEPROM modülüne kaydedip “en popüler yıldız” ısı haritası çıkar.
Güvenlik & Pedagojik İpuçları
- Kesici aletleri yetişkin kontrolünde kullanın; 7‑9 yaş çizgi çizme ve bant yapıştırma aşamalarına aktif katılsın.
- LED parlaklığı yeterliyse göz sağlığı için sürekli 255’de çalıştırmayın; setBrightness(128) çoğu fosfor kağıdı için yeterlidir.
- Tartışma soruları: “Neden ışık yavaşça kayboluyor?”, “Hangi LED’ler daha hızlı söner?”, “Sence gerçek yıldızlar da böyle mi soluyor?”
Çocuğunuzla birlikte bilim, tasarım ve kodlama birleşimini deneyimleyeceğiniz bu Parlayan Tuval, odanıza küçük bir aurora büyüsü taşıyacak. Şimdi karanlıkta parlayan sanat eserinizi kaydedin ve #GlowCanvas etiketiyle paylaşın!
